تک لایه پلی پروپیلن

• کلیات لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن

لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن به دلیل تولید انبوه مواد اولیه پلیمری از نوع پلی پروپیلن، ساده و کم‌هزینه بودن فرایند تولید، ضایعات کم و قابلیت بازیافت در صنایع مختلف، به یکی از پرفروش‌ترین محصولات در زمینه لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب ساختمانی، کشاورزی و صنعتی تبدیل شده است. این امر به دلیل رقابت شدید قیمتی میان کارخانه‌ها و دسترسی آسان به محصولات در سراسر کشور و همچنین تولید انبوه مواد اولیه داخلی می‌باشد.

مواد اولیه لوله و اتصالات تک لایه پلی پروپیلن، پلیمر پلی پروپیلن است که توسط پتروشیمی‌های داخلی نظیر نوید زرشیمی، رجال، مارون و... تولید و به بازار عرضه می‌شود. (برای اطلاعات بیشتر درباره پلیمر پلی پروپیلن، اینجا کلیک کنید). این نوع مواد اولیه به صورت دانه های گرانول شده بی رنگ است.

لوله‌های تک‌لایه در طول‌های چهار متری تولید می‌شوند و به‌طور معمول در بازار لوله و اتصالات ایران به‌صورت متری به فروش می‌رسند. اتصالات تک‌لایه شامل انواع مختلفی از جمله اتصال ساده مانند زانویی ساده، اتصال بستدار برای نصب روی کار مانند پل بستدار کوتاه، همچنین اتصالات فلزی مانند بوشن یکسر دنده و ترکیبی از تمام این گزینه‌ها مانند زانویی یکسر بوشن زوج نیز وجود دارند. شیرآلات جوشی از قبیل شیر فلکه کامل و متعلقات تکمیلی مانند بست، درپوش و صفحه نصب نیز عرضه می‌شود.

لوله فویل دار: نوع دیگری از لوله‌ و اتصالات تک‌ لایه پلی پروپیلن به‌ندرت تولید و به بازار عرضه می‌شود که دارای یک لایه روکش آلومینیوم فشرده شده بر روی لوله است و به آن لوله تک‌لایه فویل‌دار می‌گویند. این نوع لوله به‌منظور استفاده در لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب صنعتی، استخر و موتورخانه به صورت روی کار طراحی شده و لایه آلومینیوم برای حفاظت از آسیب‌های خارجی فیزیکی (مانند ضربه) در نظر گرفته شده است. گاهی اوقات برخی افراد این محصول را به‌نام لوله سه‌لایه به فروش می‌رسانند.

لوله سه‌لایه: نوعی دیگر از لوله پلی پروپیلن است که به اختصار با نام PP-RCT (کوپلیمر تصادفی پلی پروپیلن با ساختار کریستالی اصلاح شده) نام دارد که برای لوله سه لایه: دو لایه پلی پروپیلن و یک لایه الیاف کامپوزیت فایبرگلاس در وسط اشاره دارد و این ترکیب لوله مرکب تمامی معایب لوله تک لایه پلی پروپیلن PP-RC (پلی پروپیلن تصادفی کوپلیمر) مانند تحمل دما، انبساط طولی و شکست را جبران کرده است. (که در مقالات دیگر به آن اشاره شده است).

لوله پکس Pex: نوع دیگری از لوله های تک لایه به صورت محدود (تولید کم) در ایران وجود دارد که مواد پلی اتیلن مشبک تشکیل شده و   PEX-a نام دارد که از تمامی مزیت های لوله پنج لایه بهره داشته و در عین حال تمامی معایب آن را هم جبران می کند که در مقالات دیگر به آن اشاره شده است. این نوع لوله بیشتر در سیستم گرمایش از کف کاربرد بسیار دارد و با لوله تک لایه پلی پروپیلن کاملا متفاوت است.

• ویژگی های لوله و اتصالات تک لایه پلی پروپیلن

لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن با اندازه‌های مختلف شامل 20، 25، 32، 40، 50 و 63 میلیمتر به صورت عمده تولید می‌شوند. سایزهای 75 و 90 نیز گاهی برای کاربردهای خاص در دسترس هستند. این لوله‌ها به طور گسترده در سیستم‌های لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب در ساختمان‌ها، کشاورزی و صنایع، در اجرای استخرها و موتورخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در برخی موارد خاص و صنعتی، لوله‌هایی با قطر 110 و 125 میلیمتر نیز به کار می‌روند.

اندازه‌گذاری لوله‌ها و اتصالات تک لایه پلی پروپیلن به شرح زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

• سایزهای کوچک (20 و 25 میلیمتر): مناسب برای انشعابات مصرف‌کننده مانند روشویی، توالت، فلاشتانک و آب گرم‌کن و لوله کشی های عمومی و ساده است.
• سایزهای میانی (32 و 40 میلیمتر): مناسب برای رایزرها و انشعابات اصلی و منابع ذخیره آب در لوله کشی های مشاعات تاسیسات مکانیکی آب است.
• سایزهای بزرگ (50 و 63 میلیمتر): مناسب برای انشعابات اصلی ساختمان‌های بلند و منابع ذخیره حجیم و استخرها در لوله کشی تاسیسات مکانیکی مجتمع های مسکونی و ویلایی است.

سایزهای بزرگ‌تر از 63 میلیمتر عمدتاً در صنایع خاص و کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

لوله و اتصالات تک لایه پلی پروپیلن از طریق جوش به یکدیگر متصل می‌شوند. برای اتصال به مصرف‌کننده‌ها (شیرآلات) یا سیستم‌های دیگر (پنج لایه)، از اتصالات فلزی (برنجی یا گالوانیزه) به صورت توپیچ، روپیچ یا ماسوره ای استفاده می‌شود.

• مزایا معایب و کاربرد اصلی لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن

کاربرد و کارایی: لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن به طور عمده در لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب شرب و دیگر مصارف آب سرد و گرم در ساختمان‌ها، صنایع و کشاورزی استفاده می‌شوند. این لوله‌ها همچنین در سیستم‌های آبیاری تحت فشار برای کشاورزی، صنعت و گلخانه‌ها به کار می‌روند و در سیستم‌های تهویه مطبوع، سرمایش و گرمایش نیز کاربرد دارند. علاوه بر این، صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی نیز از این نوع لوله‌ها بهره‌مند هستند.

مزایای لوله‌ و اتصال پلی پروپیلن:

• هزینه مناسب‌تر نسبت به لوله‌ها و اتصالات فلزی یا پلیمری پنج لایه، به دلیل تولید انبوه و دسترسی آسان در سراسر کشور.
• مقاومت بالای حرارتی (تا 85 درجه سانتی‌گراد به صورت مداوم).
• وزن سبک، انعطاف‌پذیری و عدم نفوذ اکسیژن.
• مقاوم در برابر خوردگی و رسوبات.
• عمر مفید طولانی (حدود 50 سال).

معایب لوله‌ و اتصال پلی پروپیلن:

• حساسیت به نور UV؛ باید از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری شده و در صورت نیاز، از پوشش‌ها و عایق‌های مخصوص استفاده گردد.
• ضریب انبساط طولی بالا در مقایسه با سایر محصولات همچون لوله‌ها و اتصالات فلزی یا پلیمری چند لایه.
• وجود محصولات غیر استاندارد و بی‌کیفیت، به علت آسانی تولید این نوع لوله‌ها.
• نیاز به تجهیزات خاص برای جوشکاری و اتصال لوله (دستگاه اتو جوش).

• استانداردهای ملی ایران برای لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن

استاندارد های ملی ایران برای لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن جهت لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب به شرح زیر می باشد:

استاندارد ملی ISIRI 6314-1 سیستم لوله کشی آب سرد، گرم و داغ پلی پروپیلن (اصول کلی).

استاندارد ملی ISIRI 6314-2 سیستم لوله کشی آب سرد، گرم و داغ پلی پروپیلن (لوله‌ها، ویژگی).

استاندارد ملی ISIRI 6314-3 سیستم لوله کشی آب سرد، گرم و داغ پلی پروپیلن (اتصالات، ویژگی).

• نکات فنی و نحوه اجرای لوله کشی لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن

برای اجـرای لولـه کشـی تاسیسات مکانیکی آب سـرد و گـرم بـا اسـتفاده از لولـه اتصالات تک لایه پلـی پروپیلن بایسـتی مـواردی را رعایت نمـود که در صـورت عـدم توجـه بـه آن مـوارد از کیفیت کارکاسـته می شـود. مهم ترین این موارد عبارتند از:

در ابتدا، لوله را به اندازه مورد نیاز برش دهید. از ابزارهای مناسبی مانند قیچی لوله یا دستگاه برش لوله استفاده کنید. مطمئن شوید که برش لوله صاف و دقیق است.قبل از اتصال لوله به اتصالات، لوله را با استفاده از یک پارچه پاک کنید و از هر گونه ذرات و آلودگی ها تمیز کنید. این کار می‌تواند از سطح لوله روغن و چربی را به دور بردارد و اتصال را بهتر کند.

از جوشـکاری و اسـتفاده از لولـه و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن بیضی شـکل ، معیوب ، ترک دار ، مسـتعمل بیـش از حد کثیـف، دارای رطوبت و یـا برش های نامناسـب جلوگیری شـود و از بـکار گیـری قالـب هـای جـوش غیـر اسـتاندارد، آلـوده و آسـیب دیده خـودداری کـرده و همچنین توجه بـه پوشـش تفلونی قالبهـا بـه صورت سـالم و کامـل الزامی می باشـد.

 قالبهـای جـوش را بـر روی دسـتگاه نسـبت بـه سـایز لولـه و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن مونتاژ کرده و دسـتگاه را روشـن کـرده و دمـای قالب ها را بـر روی 200 الی 300 سـانتی گراد تنظیـم نمـوده و بـا توجـه بـه درجـه حرارت محیـط محل کار و سـایز قالبهای جـوش مورد اسـتفاده بین 30-10 دقیقـه زمـان مـی برد کـه قالبها بـه گرمای الزم برای جوشـکاری برسـند.

قبل از جوشکاری حتما علامت گذاری لازم بر مبنای سایز لوله انجام گیرد و در زمان گرم کردن لوله و اتصال توسط اتو از پیچاندن لوله و اتصال پلی پرو پیلن به هنگام خارج نمودن از روی قالب جوش باید اجتناب کرد و هنگام اتصال دو محصول و جوش کاری از پیچاندن بیش از حد لوله و اتصال روی حم خودداری کنید.

بازبینی و آزمایش: پس از اتصال لوله و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن، مطمئن شوید که تمام اتصالات به درستی و صحیح وصل شده‌اند. بررسی کنید که آیا هیچ نشتی یا نقصی در اتصالات وجود ندارد. در صورت وجود هر گونه نشتی یا مشکل، اقدام به تنظیم یا تعمیر آنها نمایید.

جهت نصب و اجرای لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب ساختمان با لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن به صورت جوشی دو مبحث 14 و 16 مقررات ملی ساختمان مرجع اصلی است.

مقررات ملی ساختمان مبحث چهاردهم ویرایش سوم 1396،  تاسیسات مکانیکی

مقررات ملی ساختمان مبحث شانزدهم ویرایش چهارم 1396،  تاسیسات بهداشتی

• سوالات متداول درباره نصب، اجرا و نگهداری لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن

تفاوت در نوع لوله اتصالات: تفاوت لوله پلی پروپیلن PP-RC و PP-RCT در چیست؟ این تفاوت‌ در تک لایه PPRC و سه لایه PPRCT است. لوله سه‌لایه پلی پرو پیلن با نام PP-RCT (کوپلیمر تصادفی پلی پرو پیلن با ساختار کریستالی اصلاح شده) دو لایه پلی پرو پیلن و یک لایه الیاف کامپوزیت فایبرگلاس در وسط اشاره دارد و این ترکیب لوله مرکب تمامی معایب لوله تک لایه پلی پرو پیلن PP-RC (پلی پروپیلن تصادفی کوپلیمر) مانند تحمل دما، انبساط طولی و شکست را جبران کرده است. 

آیا کیفیت لوله و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن در رنگ‌های سبز، سفید و طوسی متفاوت است؟ خیر، تمامی مواد پلی پرو پیلن بی‌رنگ هستند و با افزودن حدود یک درصد رنگ‌دانه (مستربچ)، رنگ محصول به سبز، سفید یا طوسی تغییر می‌کند بدون اینکه تأثیری بر کیفیت داشته باشد. تفاوت رنگ صرفا در نگاه و سلیقه مصرف کننده متفاوت است.

توجه: نوع دیگری از لوله های تک لایه به صورت محدود (تولید کم) در ایران وجود دارد که مواد پلی اتیلن مشبک تشکیل شده و   PEX-a نام دارد که از تمامی مزیت های لوله پنج لایه بهره داشته و در عین حال تمامی معایب آن را هم جبران می کند که در مقالات دیگر به آن اشاره شده است. این نوع لوله بیشتر در سیستم گرمایش از کف کاربرد بسیار دارد و با لوله تک لایه پلی پروپیلن کاملا متفاوت است.

نوع کاربرد و محدودیت استفاده: آیا لوله‌های تک لایه پلی پرو پیلن برای آب گرم مناسب هستند؟ بله، این لوله‌های PPRC تا دمای 85 درجه سانتی‌گراد قابلیت تحمل دارند و نوع سه لایه PPRCT تا 95 درجه سانتیگراد تحمل دارند.

آیا امکان نصب این لوله‌ و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن در فضای باز و در معرض نور خورشید وجود دارد؟ خیر، مگر اینکه از روکش و پرایمر های مناسب برای جلوگیری از آسیب فیزیکی و عایق مناسب برای جلوگیری از سرما و گرما استفاده شود. بهترین نوع لوله و اتصال در فضای باز نوع فویل دار است که لایه محافظتی برای آسیب های فیزیکی دارد.

آیا لوله و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن ممکن است جلبک بزنند؟ تنها در صورتی که در فضای باز و در معرض نور خورشید اجرا شوند. بسیاری از مصرف‌کنندگان به دلیل عدم پوشش مناسب و نصب نادرست در فضای باز با این مشکل مواجه شده‌اند. نکته: در صورتی که محصولات تکلایه با مواد اولیه مناسب، مکمل های مناسب و شرایط استاندارد تولید شوند به هیچ عنوان نور را از دیواره لوله عبور نداده و جلبک نمی زنند اما به توصیه پیشگیری از پوشش مناسب در فضای باز استفاده شود.

تفاوت لوله و اتصالات تک لایه و پنج لایه: کدام گزینه بهتر است؟ لوله‌ و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن یا پنج لایه؟ لوله‌های تک لایه به دلیل قیمت مناسب‌تر و در دسترس بودن، گزینه متفاوتی هستند، در حالی که لوله‌های چند لایه گران‌تر و با نصب راحت‌تری همراه هستند. در شرایط استاندارد، هر دو نوع برای لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب سرد و گرم مناسب‌اند و انتخاب میان آن‌ها بسته به بودجه و زمان اجرا دارد.

برای آشنایی بیشتر با لوله اتصالات پنج لایه اینجا کلیک کنید.

آیا می‌توان لوله‌های تک لایه و پنج لایه را به‌صورت همزمان و تلفیقی استفاده کرد؟ بله، برای پروژه‌های ساختمانی یا صنعتی بزرگ می‌توان از هر دو نوع لوله بهره جست. برای مثال، در یک ساختمان 30 واحدی، می‌توان رایزرها و انشعابات اصلی (سایز 32 تا 63) را از لوله و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن برای صرفه‌جویی قیمت و انشعابات فرعی (سایز 16 تا 25) را از لوله‌های چند لایه برای تسریع کار انتخاب کرد. می توان در قسمت های تعمیری و تکمیل لوله کشی از اتصالات گالوانیزه فلزی نیز استفاده کرد.

ضریب انبساط طولی در لوله های پلیمری چیست؟ لوله اتصال پروپیلن با اعمال سرما و گرما در طول سال دچار انقباض انبساط در طول لوله شده که این اثر بعد از گذشت یک دوره باعث کش آمدن لوله به طول ناچیز می شود که تاثیر آن زمانی است که سیستم تاسیسات محدودیت کش آمدن داشته و دچار شکست شود. پیشنهاد در این شرایط کاور کردن سیستم با عایق حرارتی و ایجاد خلاصی در سیستم برای انقباض و انبساط است.

نکته: انبساط طولی در لوله های پلی اتیلن بیشترین، در رتبه دوم پلی پرو پیلن، بعد از آن سیستم های چند لایه و در آخر که کمترین انبساط طولی را دارد لوله اتصالات فلزی است.

نکات فنی و اجرایی لوله و اتصالات تک لایه پلی پرو پیلن: تفاوت لوله‌کشی انشعابی و کلکتوری در چیست؟ یکی از شاخص‌ترین مزایای لوله‌کشی کلکتوری، امکان کنترل مستقل جریان آب در هر نقطه مصرفی است. در مقابل، در سیستم لوله‌کشی انشعابی، تمامی لوله‌ها از شبکه اصلی منشعب می‌شوند و همه به کنتور متصل هستند. تنظیمات مربوط به آب سرد و گرم نیز در محل کنتور اصلی انجام می‌شود، در حالی که در لوله‌کشی کلکتوری، برای آب سرد و گرم، شیرهای کنترل به طور مجزا وجود دارد. نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که در صورت تمایل به بازسازی ساختمان، نیاز به هماهنگی با سایر واحدها نخواهید داشت.

ابزارهای مورد نیاز برای اجرای لوله و اتصالات تکلایه پلی پرو پیلن در لوله کشی تاسیسات مکانیکی آب چیست؟ برای اجرای لوله کشی آب یا این محصول به متر برای اندازه گیری، قیچی لوله برای برش اندازه های مورد نیاز و اتو جوش لوله با لقمه های هم سایز لوله و اتصال نیاز دارید.

برای خرید لوله و اتصال تکلایه پلی پروپیلن و محصولات استاندارد، با کیفیت و قیمت مناسب، در فروشگاه سپهر پایپ اینجا کلیک کنید.

برای مشاوره و پاسخ به سوالات بیشتر در رابطه با لوله و اتصالات تکلایه پلی پروپیلن، با سپهر پایپ تماس بگیرید:

09120420562 / 09120420564